مقدمه
شاید برات جالب باشه بدونی وقتی یک دامنه فارسی مثل مثال.com رو در مرورگر تایپ می‌کنی، پشت صحنه ماجرا به‌هیچ‌وجه همون چیزی نیست که تو می‌بینی! این دامنه‌ها با یک روش خاص به اسم Punycode به زبان ماشین ترجمه می‌شن تا شبکه جهانی اینترنت بتونه اون‌ها رو شناسایی و پردازش کنه.
تو این مقاله، قدم‌به‌قدم بررسی می‌کنیم که Punycode چیست، چرا ایجاد شد، چگونه کار می‌کند و چه تأثیری در DNS و امنیت دامنه‌ها دارد.
Punycode چیست؟
Punycode یک روش Encoding یا کدگذاریه که کارش تبدیل دامنه‌های بین‌المللی (IDN: Internationalized Domain Names) شامل حروف غیرلاتین (مثل فارسی، عربی، چینی و…) به حروف قابل فهم برای سیستم DNS هست.
📌 علتش ساده‌ست: سیستم DNS به‌طور پیش‌فرض فقط با حروف A-Z، اعداد و خط تیره کار می‌کنه. برای همین لازم داریم یک نسخه “ماشینی” از دامنه تولید بشه.
مثلاً:مثال.com → xn--mgbh0fb.com
چرا Punycode ایجاد شد؟
قبل از معرفی استاندارد Punycode توسط IETF، امکان استفاده از حروف فارسی یا غیرلاتین در دامنه‌ها وجود نداشت یا مرورگرها و سرورها نمی‌توانستند آن‌ها را پردازش کنند.
اهداف اصلی ایجادش:
✔️ پشتیبانی از زبان‌های بومی در آدرس‌های اینترنتی
✔️ ارتقاء دسترسی و کاربرپسندی وب برای همه دنیا
✔️ سازگار ماندن با ساختار فعلی DNS
مکانیزم کاری Punycode چطور است؟
وقتی یک دامنه حاوی حروف غیرلاتین ثبت می‌کنی، رجیستری دامنه آن را با الگوریتم Punycode به یک رشته‌ی خاص تبدیل می‌کند که فقط شامل حروف انگلیسی و اعداد باشد.
این رشته با پیشوند xn-- شروع می‌شود که برای DNS یعنی “این دامنه با Punycode کدگذاری شده”.
مثال دیگر:هاستونیک.ir → xn--mgbt1dqir.ir
نقش Punycode در DNS
سیستم DNS فقط رشته‌های ASCII را می‌فهمد. Punycode واسطه‌ای است که اجازه می‌دهد کاربر آدرس را به شکل فارسی ببیند، ولی در شبکه همه‌چیز به همان فرمت ASCII منتقل شود.
تاثیر امنیتی Punycode؛ هم مفید هم خطرناک!
مزایا:
✔️ امکان استفاده قانونی و استاندارد از دامنه‌های فارسی و بومی
✔️ حفظ یکپارچگی کاراکترها در سطح اینترنت
معایب یا خطرات:
❌ حملات هنومورفیک (Homograph Attack): مهاجم می‌تواند دامنه‌ای با حروف ظاهراً مشابه دامنه اصلی بسازد تا کاربر را فریب دهد. مثل استفاده از حرف “а” سیرلیک به جای “a” لاتین.
❌ فیشینگ با شباهت ظاهری دامنه‌ها در زبان‌های مختلف
توصیه‌های امنیتی برای کار با دامنه‌های Punycode
- استفاده از رجیسترار معتبر که قابلیت تشخیص و هشدار دامنه‌های مشکوک را داشته باشد
- فعال‌سازی SSL و تنظیم HSTS
- بررسی دامنه‌هایی که ظاهراً شبیه نام برند شما هستند (دامین مانیتورینگ)
جدول خلاصه تفاوت دامنه ASCII و Punycode
| ویژگی | دامنه ASCII | دامنه Punycode |
|---|---|---|
| پشتیبانی از زبان‌های بومی | ❌ ندارد | ✔️ دارد |
| فرمت قابل پردازش توسط DNS | ✔️ بله | ✔️ بله (پس از تبدیل) |
| امنیت | ✔️ استاندارد | ⚠️ نیاز به دقت بیشتر |
| کاربرد اصلی | دامنه‌های انگلیسی | دامنه‌های با کاراکتر غیرلاتین |
📌 خلاصه به زبان آدمیزاد
Punycode مثل مترجم همزمانه! دامنه فارسی رو می‌گیره، ترجمه‌اش می‌کنه به زبانی که اینترنت بفهمه، ولی به چشم کاربر همچنان فارسی می‌مونه. فقط باید حواست باشه که این مترجم رو هکرها هم بلدند استفاده کنن!
❓ سوالات رایج کاربران
آیا همه مرورگرها از Punycode پشتیبانی می‌کنند؟
بله، اکثر مرورگرهای مدرن این استاندارد را پشتیبانی می‌کنند.
چطور می‌توانم دامنه فارسی را به Punycode تبدیل کنم؟
با ابزارهایی مثل punycoder.com یا از طریق کنترل‌پنل رجیسترار دامنه.
آیا استفاده از Punycode برای سئو خوب است؟
تاثیر مستقیم ندارد، اما برای برندینگ و بازاریابی محلی مفید است.
چطور می‌توان خطر فیشینگ Punycode را کاهش داد؟
با ثبت دامنه‌های مشابه، مانیتورینگ دامنه و استفاده از مرورگرهایی که دامنه Punycode مشکوک را به‌صورت کدشده نمایش می‌دهند.
آیا می‌شود دامنه انگلیسی را هم به Punycode تبدیل کرد؟
بله، اما خروجی دقیقاً همان دامنه انگلیسی باقی می‌ماند چون کاراکتر غیرلاتین ندارد.
🏷️ توضیحات متا
Punycode چیست؟ 🌐 روشی برای تبدیل دامنه‌های فارسی و غیرلاتین به فرمتی که DNS بفهمد. کاربردها، مزایا، خطرات و نمونه‌ها در این راهنمای فنی.
اگر بخوای، برای همین مقاله می‌تونم یک اینفوگرافیک جذاب طراحی کنم که مسیر “دامنه فارسی → Punycode → DNS” رو خیلی دیدنی نشون بده.
دوست داری اون رو هم تهیه کنم؟
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟